فن تابلویی

فن تابلویی چیست؟

فن تابلویی یا همان هواکش تابلویی یکی از قطعات مهم تابلو برق­های صنعتی است که در قاب مربعی شکل و در ابعاد و جنس­های مختلف در بازار موجود است. هر سیستم و محفظه­ای برای محفوظ ماندن از صدمات ناشی از گرما، آفت­ها و تعویض هوای موجود در محیط، نیاز به تجهیزاتی جهت تعویض هوا دارد تا هوای موجود در درون محیط به حالت شناور در بیاید. از این رو فن­ها و هواکش­ها به منظور گردش هوای داخل محیط و خنک کردن محفظه ساخته شده­اند تا صدمات احتمالی به دستگاه را به حداقل برسانند. تجهیزات به حرکت درآورنده هوا به دو گروه تقسیم­بندی می­شوند که شامل هواکش­ها یا همان فن­ها و تجهیزات تخلیه­کننده­های هوا یا برون­پاش­ها می­شوند.

فن تابلویی یا همان هواکش­ها دارای سه دسته هستند و شامل فن­های محوری، گریز از مرکز و انواع خاص می­شوند. فن­ تابلویی کاربرد بالایی در مصارف صنعتی دارد و از این رو عمدتا در صنایع مورد استفاده قرار گرفته­ است. در اصل فن­ها و هواکش­ها، گرمایی که توسط قطعات صنعتی در محیط به وجود می­آید را از محفظه خارج می­کنند و موجب خنک شدن قطعات موجود می­شوند. فن­ تابلویی یا هواکش تابلویی به منظور نگهبانی و محافظت از تمام قطعات موجود در داخل یک مدار و تابلو برق، در تابلو برق­های صنعتی به کار می­رود. ولی برون­پاش­ها یا تخلیه­کننده­های هوا راندمان پایینی دارند و برای مصارف صنعتی نامناسب هستند.

البته ناگفته نماند که گاها برون­پاش­ها در موارد خاص در صنایع کاربرد دارند. فن­های محوری برای گذر هوای پرحجم و مقاومت کم و فن­های گریز از مرکز برای گذر هوای کم حجم و مقاومت بالا مورد استفاده قرار می­گیرند. ابعاد هواکش­های تابلویی دارای تنوع بالایی است.

هرچه ابعاد آن بزرگ­تر باشد، قدرت آن در خنک کردن محیط مدارها و قطعات تابلو برق آسان­تر و سریع­تر می­شود. از این رو عمر مفید دستگاه­ها و محصولات الکتریکی افزایش می­یابد.

کاربرد فن تابلویی

هواکش تابلویی یا فن تابلویی با هدف خنک سازی تابلو­های برق مورد استفاده قرار گرفته است. از این رو با افزایش تعداد و حجم قطعات صنعتی، حضور این فن­ها و هواکش­ها موثرتر می­شود. اصلی­ترین کاربرد این تجهیزات خنک­سازی خودروها، ماشین­ها و محیط تابلو برق و مدارها می­باشد. فعالیت قطعات و مدارها موجب بالا رفتن دما می­شود و در دمای بالا احتمال ایجاد جرقه و آتش سوزی افزایش می­یابد. کاربرد دیگر فن تابلویی تهویه هوای داخلی است که باعث خنک شدن قطعات و خروج هوای داخل محیط می­شود که احتمال احتراق ناشی از حرارت مواد کاهش می­یابد و یا از بین می­رود.

از دیگر کاربردهای هواکش تابلویی می­توان به کنترل شرایط هوایی، خروج انواع دود، آلاینده­ها و گرد و غبار و از بین بردن بوی نامطبوع محیط اشاره کرد. پرکاربردترین و پرفروش­ترین فن­های تابلویی و هواکش­های تابلویی موجود در بازار معمولا دارای سایزهای ۱۲×۱۲ و ۲۰×۲۰ می­باشند. پرمصرف­ترین فن­های تابلویی و هواکش­های تابلویی دارای سایزهای ۸×۸، ۹×۹، ۱۲×۱۲، ۱۳×۱۳، ۱۵×۱۵ و ۲۰×۲۰ هستند. تامین اکسیژن مورد نیاز محیط صنعتی توسط فن­های صنعتی سبب افزایش طول عمر تمامی قطعات تابلو برق می­شود. هزینه تعمیر و نگهداری انواع فن تابلویی و هواکش تابلویی بالا نمی­باشد.

توصیه می­شود قبل از خرید فن و هواکش، به دمای محیطی فن، تعداد قطعات موجود در تابلو برق و حرارتی که هر کدام از قطعات موجود در مدار و تابلو برق تولید می­کنند، توجه کنید.

از دیگر کاربرد فن تابلویی می­توان به خارج سازی گاز­های مضری مانند آمونیاک، دی اکسید کربن و  بخار آب توسط هواکش­های صنعتی اشاره کرد.

نکات مهم در خرید فن تابلویی

فن تابلویی بر اساس کاربرد به دو دسته­ی فن تابلویی DC و فن تابلویی AC تقسیم­بندی می­شود. یکی از مهم­ترین و اصلی­ترین موارد در خرید هواکش تابلویی، بررسی ولتاژ فن و هواکش می­باشد. از طرفی انواع فن­ها دارای ولتاژی بین ۱۲۰ ولت تا ۲۲۰ ولت هستند. از طرفی برای ولتاژ متناوب AC و ولتاژ مستقیم DC، فن و هواکش تابلویی مناسب انتخاب می­شود. یکی دیگر از عوامل موثر در خرید فن، ابعاد فن تابلویی می­باشد که هرچه ابعاد آن بزرگ­تر باشد، عملیات هوادهی و کاهش دمای محیط با قدرت بیشتری انجام می­شود. از این رو پرمصرف­ترین فن­های تابلویی و هواکش­های تابلویی دارای سایزهای ۸×۸، ۹×۹، ۱۲×۱۲، ۱۳×۱۳، ۱۵×۱۵، ۱۷×۱۷، ۲۰×۲۰ و ۲۵×۲۵ می­باشد. در انتخاب هواکش تابلویی مقدار گذر حجمی هوا از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد.

مقدار هوای عبوری عبارت است از حجم هوای واقعی در ورودی هواکش و فن که بر حسب فوت مکعب بر دقیقه محاسبه می­شود که بر اساس پارامترهای سیستم تعیین می­گردد. فشار استاتیک وارد بر فن تابلویی بر حسب اینچ آب در شرایط استاندارد است که منطبق بر نیاز تابلو برق برآورد می­شود. ناگفته نماند که اگر شرایط غیر استاندارد باشد، باید از طریق ضریب تصحیح چگالی نسبت به تصحیح فشار استاتیک وارد بر هواکش تابلویی اقدام کرد. جنس فریم و پره­های هواکش تابلویی از دیگر عوامل مهم و موثر در انتخاب فن تابلویی هستند.

عمدتا و در حالت کلی جنس بدنه (فریم فن و هواکش) و پره­های انواع فن تابلویی و هواکش تابلویی از پلاستیک یا باکالیت (نوعی فلز) است. در مدل­های با­کیفیت­تر و سطح بالاتر، جنس فریم و بدنه­ی هواکش از فلز می­باشد و معمولا این فلز آلومینیوم است. ناگفته نماند که در طراحی و ساخت انواع فن تابلویی ضد انفجار، جنس بدنه و پره­های فن هر دو از فلز انتخاب شده­اند. گاها فن­های تابلویی و هواکش­های تابلویی بدون فریم هستند و فاقد فریم و قاب می­باشند.

عمر فن های تابلویی چقدر است؟

قابل ذکر است که طول عمر فن­های تابلویی و هواکش­های تابلویی بین ۱۵۰۰۰ ساعت تا ۴۰۰۰۰ ساعت است. البته مقدار دقیق آن متناسب با مدل فن تعیین می­گردد. طول عمر فن تابلویی به موتور آن بستگی دارد و اصولا موتور فن دارای دو نوع بوشی و بلبرینگی است. طول عمر انواع موتورها متفاوت است؛ به طوری که می­توان گفت طول عمر موتور نوع بوشی حدودا ۱۵۰۰۰ ساعت و طول عمر موتور نوع بلبرینگی تقریبا ۴۰۰۰۰ ساعت می­باشد. از این رو فن­های بلبرینگی نسبت به فن­های بوشی از طول عمر بالاتری برخوردار هستند.

قیمت فن و هواکش با موتور بلبرینگی بالاتر از قیمت فن و هواکش با موتور بوشی است. وب سایت تخصصی صنعت برق امکان ارائه مشاوره­ی رایگان و استعلام قیمت را برای شما عزیزان مهیا کرده است. می­توانید با مراجعه به وب سایت صنعت برق از خدمات ارائه شده، بهره­مند گردید.

سوالات متداول فن تابلویی